Từ những phạm trù, khái niệm không liên quan, như lốp xe, ngôi sao và ẩm thực, nhưng lại vô tình, xuất hiện tồn tại như một biểu tượng định danh cho sự tinh tế của một nền ẩm thực là sao Michelin.
Từ tham vọng bán lốp ô tô
Nếu phụ nữ phải cảm ơn Christian Louboutin đã tạo ra “vết son đỏ chết người” dưới những gót giày thì giới sành ẩm thực phải cảm ơn anh em nhà Michelin, Andre và Edouard Michelin, khi họ vô tình tạo ra cuốn sách bìa đỏ được ví như kinh thánh của ngành ẩm thực – Michelin Guide.
Câu chuyện của Michelin Guide bắt đầu từ năm 1900. Hay ở chỗ, mục đích ban đầu của nó lại chẳng liên quan đến ẩm thực, mà đơn thuần chỉ là một chiêu thức marketing.
Chuyện là, hai anh em nhà Michelin vốn là chủ hãng lốp Michelin vì muốn bán được nhiều lốp xe nên đã nghĩ ra một cuốn catalogue ghi lại những thông tin du lịch hữu ích như bản đồ, địa chỉ các nhà hàng, khách sạn, nơi đổ xăng… nhằm khuyến khích người Pháp lái xe nhiều hơn trong các chuyến đi, lái xe nhiều hơn thì lốp xe sẽ nhanh mòn hơn, từ đó thúc đẩy doanh số bán hàng.
Từ một một chiêu thức marketing cho lốp xe, Michelin Guide trở thành “kinh thánh” của ngành ẩm thực
Hơn 1 thế kỉ tồn tại, Michelin Guide được ví như cuốn kinh thánh của ẩm thực. Sở dĩ nó quyền lực đến vậy bởi nó chứa đựng những giá trị cốt lõi để ẩm thực không đơn thuần là thưởng thức món ngon mà còn là một thú chơi công phu, một hành trình trải nghiệm bắt đầu bằng sự cầu kì và tinh tế, khắt khe, chuẩn mực và khép lại bằng sự mãn nguyện, hài lòng.
Michelin Guide khái quát hoá sự tinh tế của mình bằng bộ quy tắc gồm 5 tiêu chí khó nhằn đúng chuẩn tinh thần cầu kì của Pháp: đề cao chất lượng nguyên liệu sử dụng, kĩ thuật nấu điêu luyện, sự hài hoà trong hương vị, cá tính của đầu bếp được thể hiện trong món ăn và chất lượng ổn định theo thời gian của các món ăn.
Từ 5 tiêu chí này, Michelin Guide phân chia cấp độ 1-2-3 sao.
- Một sao Michelin: Một sao Michelin được trao cho nhà hàng có chất lượng tốt và đáng chú ý. Đây là sự công nhận cho việc đáp ứng các tiêu chuẩn cao về chất lượng và phục vụ ẩm thực. Nhà hàng đạt được sao Michelin đầu tiên thường có thực đơn sáng tạo và chất lượng món ăn tốt.
- Hai sao Michelin: Hai sao Michelin là một sự nâng cấp từ một sao Michelin và chỉ được trao cho những nhà hàng đáng kinh ngạc và đáng để trải nghiệm. Nhà hàng hai sao Michelin thường có sự tinh tế và sáng tạo trong thực đơn, phục vụ chuyên nghiệp và trang trí nội thất đẳng cấp.
- Ba sao Michelin: Đây là cấp bậc cao nhất trong hệ thống sao Michelin và chỉ dành cho những nhà hàng đỉnh cao về ẩm thực. Những nhà hàng ba sao Michelin được coi là những điểm đến tuyệt vời, với sự tinh tế và sáng tạo trong mọi khía cạnh. Chúng có thực đơn độc đáo, chất lượng món ăn tuyệt vời, dịch vụ chuyên nghiệp và trải nghiệm ẩm thực không thể quên.
Ngoài ra, còn có một danh hiệu bổ sung là “Bib Gourmand”, dành cho các nhà hàng có giá cả hợp lý nhưng vẫn giữ được chất lượng ẩm thực cao. Đây là một danh hiệu phụ của hệ thống sao Michelin và nhằm tôn vinh các nhà hàng đáng chú ý với phong cách ẩm thực đặc trưng và giá trị tốt.
Các cấp bậc sao Michelin đóng vai trò quan trọng trong việc đánh giá và giới thiệu những địa điểm ẩm thực chất lượng cao cho khách hàng. Chúng tạo ra tiêu chuẩn và tạo niềm tin cho người tiêu dùng khi tìm kiếm trải nghiệm ẩm thực đặc biệt và đáng nhớ.
Đạt sao Michelin Guide không dễ. Sau khi lọt vào tầm ngắm của Michelin Guide, các chuyên gia ẩm thực Michelin Guide, những người được ví như những “điệp viên” vì danh tính của họ luôn là một ẩn số, sẽ bí mật đến từng nhà hàng, thẩm định và đánh giá dựa trên 5 tiêu chí.
Quá trình thẩm định này kéo dài tới vài năm vì Michelin Guide coi trọng chất lượng ổn định theo thời gian của các món ăn.
Đến bứt phá lên tầm cao mới – ngôi sao Michelin lừng lẫy
Trong suốt hơn 1 thế kỉ tồn tại, Michelin Guide dừng chân ở vùng đất nào đều đồng nghĩa tiếng tăm về ẩm thực của vùng đất đó không chỉ được khẳng định, thăng hoa. Mà từ đó còn mở ra vô vàn cơ hội thúc đẩy du lịch, thu hút nhân lực chất lượng cao.
Năm 2007, Michelin Guide đặt chân đến xứ Phù Tang. Năm 2008, cuốn Michelin Guide Nhật Bản đầu tiên được trình làng, chỉ trong 5 tuần, 300.000 cuốn đã bán hết veo. Năm 2010, Tokyo vượt mặt Paris trở thành thủ đô của những nhà hàng 3 sao Michelin.
Chỉ trong 3 năm, ẩm thực Nhật thăng hạng, nắm giữ ngôi vương. Trước đó, danh tiếng của ẩm thực Nhật chưa bao giờ được lan toả ở cấp độ cao như thế. Kể từ khi có sao Michelin, ẩm thực Nhật gắn liền với sự thượng thừa.
Năm 2016, khi cuốn Michelin Guide Singapore đầu tiên được xuất bản, ngay lập tức Quốc đảo Sư tử được đánh giá như một “eldorado mới” của ẩm thực thế giới. Lần đầu tiên, Michelin Guide phá vỡ những nguyên tắc của mình khi đưa hai cơ sở ăn uống đường phố vào danh sách 1 sao.
Ẩm thực đường phố từ chỗ ít được xem trọng, ghi nhận đã được Michelin nâng lên một tầm cao mới, danh giá và tiếng tăm. Chỉ sau một đêm, ẩm thực đường phố Singapore nhờ có sao Michelin đã bước sang một trang mới, được cả thế giới biết đến, mở đường cho ngành du lịch bách chiến bách thắng.
Francis Attrazic, Chủ tịch Hiệp hội Ẩm thực Bậc thầy Pháp đã khẳng định trên tờ Le Figaro: “Doanh thu của các nhà hàng đạt sao Michelin tăng trung bình 30%. Những ngôi sao mang đến một hơi thở mới cho các nhà hàng”.
Cơ hội cho ẩm thực Việt nhận lấy sao Michelin
Cùng với sự đồng hành của tập đoàn Sun Group – thương hiệu gắn liền với một loạt các khu vui chơi giải trí và khu nghỉ dưỡng hàng đầu tại Việt Nam, Michelin đã “cập bến” Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Đây sẽ là một cơ hội hiếm có để các cơ sở ăn uống, nhà hàng tại hai thành phố lớn nhất của Việt Nam nhận sao danh giá, đưa danh tiếng ẩm thực Việt vươn tầm thế giới.
Một loạt các cơ sở ăn uống, nhà hàng tại hai điểm đến đã lọt vào tầm ngắm và đang trong giai đoạn thẩm định cho cuốn Michelin Guide Việt Nam đầu tiên trình làng vào tháng 6-2023. Danh sách này vẫn là một bí mật cho đến phút chót.
Cơ hội đã mở ra nhưng làm thế nào để các cơ sở ăn uống, nhà hàng tại Việt Nam vượt qua quá trình thẩm định vốn nổi tiếng khắt khe của Michelin. Câu trả lời chỉ có thể là chất lượng, chất lượng và chất lượng.
Thay vì thoả hiệp chạy theo lợi nhuận, xuề xoà và dễ dãi trong việc lựa chọn nguồn nguyên liệu hay trong cả thái độ phục vụ thực khách, ẩm thực Việt cần hướng đến những chuẩn mực cao hơn để làm chủ sự tinh tế, đồng thời chọn cho mình những cá tính ẩm thực không lẫn vào đâu được.
Chỉ khi tạo dựng được bản sắc, làm chủ bản sắc đó và xây dựng nó trở nên khác biệt, khi ấy sao Michelin sẽ là đòn bẩy để ẩm thực Việt khẳng định tên tuổi, tầm vóc để vươn mình bước lên một tầm cao mới.
