Mindmap – bản đồ tư duy chắc chắn là thuật ngữ không quá xa lạ với chúng ta. Đây là một phương pháp tư duy hiệu quả, giúp bạn có thể tổng hợp và hệ thống kiến thức thông qua những hình vẽ trực quan, sinh động.
Chỉ cần một cây bút viết và một tờ giấy trắng, chúng ta có thể tự tạo cho mình một bản sơ đồ tư duy để ghi nhớ và nắm bản chất của mọi vấn đề. Tuy nhiên, thực sự chúng ta đã hiểu rõ thế nào là mind mapping? Công cụ nào để vẽ sơ đồ tư duy hiệu quả? Cách chúng ta vẽ mind map thông thường có thực sự đúng đắn?
Hãy cùng Malu Design tìm hiểu về mindmap cùng phương pháp vẽ sơ đồ tư duy hiệu quả
>> Xem thêm các bài viết có liên quan:
1. Mindmap là gì?
Mindmap, hay còn gọi là bản đồ tư duy, là một phương thức sử dụng sơ đồ hình vẽ để diễn đạt một hệ thống kiến thức, công việc, content, ý tưởng nhất định. Richard Felder, trong bài nghiên cứu về phương thức và mức độ hấp thụ kiến thức của mình đã chỉ ra rằng: “Chúng ta tiếp thu các kiến thức dưới dạng hình ảnh, sơ đồ trực quan nhanh hơn 60.000 lần so với những kiến thức dưới dạng chữ“. Điều đó cho thấy sức mạnh của hình ảnh tác động tới não bộ của chúng ta tới nhường nào.
Trong mindmap có hai yếu tố bao gồm:
+ Điểm trung tâm: Đây chính là ý tưởng lớn mà chúng ta đang tìm hiểu, nằm ở trung tâm sơ đồ tư duy. Đây chính là điểm nút, nơi các “nhánh” tỏa ra khắp nơi.
+ “Nhánh”: Chính là những đường thẳng nối điểm trung tâm tới những ý tưởng nhỏ hơn. Từ các nhánh lớn, người thiết lập bản đồ tư duy có thể trỏ ra những “nhánh” nhỏ hơn, làm rõ nội dung của các đường nhánh lớn.
Ngoài việc sử dụng chữ và các đường kẻ nối nhau trong mindmap, bạn hoàn toàn có thể sử dụng hình ảnh minh họa cho các đường nhánh và điểm nút trung tâm. Càng trực quan bao nhiêu, bản đồ tư duy của bạn lại càng trở nên hiệu quả và phát huy sức mạnh của nó lên bấy nhiêu.
2. Các bước vẽ sơ đồ tư duy hiệu quả
Bước 1: Thiết lập ý tưởng trung tâm
Ý tưởng trung tâm, hay còn gọi là điểm nút trung tâm, chính là xuất phát điểm của mọi mindmap. Nó biểu hiện cho chủ đề trọng tâm mà bạn đang muốn khám phá và tìm hiểu.
Trong mindmap, điểm nút trung tâm thường được biểu diễn bằng một hình tròn, hoặc hình vuông có đoạn text thể hiện nội dung của ý tưởng đó.
Bước 2: Tạo các nhánh con
Từ điểm nút trung tâm, ta tạo ra những đường nhánh nhỏ, thể hiện những ý tưởng nhỏ bổ trợ cho điểm nút trung tâm.
Ví dụ, từ điểm nút trung tâm là Marketing, có rất nhiều những khía cạnh liên quan tới nó, như mạng xã hội, Email Marketing, Marketing Inbound, Marketing Outbound,… Mỗi khía cạnh, ta vạch ra một nhánh con từ điểm trung tâm là Marketing.
Bước 3: Mở rộng sơ đồ tư duy
Trong mỗi nhánh con, ta lại mở rộng thêm những nhánh con nhỏ khách từ nhánh lớn bên trên.
Ví dụ, từ nhánh nhỏ mạng xã hội của điểm trung tâm Marketing, ta có thể phát triển ra những nhánh nhỏ khác, như Facebook, Instagram, LinkedIn hay Twitter,…
“Tô màu” cho sơ đồ tư duy
Để mindmap của bạn trở nên trực quan, sinh động và dễ tiếp thu hơn, bạn nên tô màu riêng biệt cho các nhánh của bản đồ tư duy.
Ví dụ, trong mindmap Marketing, nhánh mạng xã hội và các nhánh nhỏ của nó được tô màu cam, nhánh Email được tô màu đỏ, và tương tự như vậy cho tất cả các nhánh còn lại.
3. Vận dụng sơ đồ tư duy
Vận dụng bản đồ tư duy trong công việc
Trong quá trình làm việc, bạn gặp nhiều khó khăn trong việc hình thành và ý tưởng trong công việc. Thêm vào đó, lượng công việc thì nhiều, mà bạn không biết nên bắt đầu từ đâu, sắp xếp các thứ tự task sao cho khoa học và hiệu quả.
Với mindmap, trước tiên, bạn hoàn toàn có thể hình thành ý tưởng độc đáo từ một ý tưởng lớn chung. Thứ tự công việc cũng sẽ được sắp xếp một cách khoa học và đơn giản, khi các đầu công việc được liên kết với nhau tuần tự và chi tiết thông qua các điểm nút và đường nhánh trong bản đồ tư duy.
Vận dụng bản đồ tư duy trong giải quyết vấn đề
Trước tiên, mindmap giúp con người ta tìm ra nguyên nhân của vấn đè thông qua hình ảnh trực quan. Sau đó, người ta dùng các “nhánh” tư duy nhỏ hơn để đào ra gốc rễ của vấn đề. Sự hiểu biết tường tận và sâu xa bản chất của vấn đề giúp con người ta giải quyết chúng một cách đúng đắn.
Vận dụng bản đồ tư duy trong quản lý thời gian
Chúng ta thì chỉ có 24 giờ/ngày, 8 tiếng để làm việc, nhưng những đầu công việc thì thường nhiều khoảng thời gian con người có trong tay. Làm cách nào để phân chia và giải quyết các đầu việc này ngay trong ngày? Đó là công việc của bản đồ tư duy.
Với mindmap, bạn có thể liên kết các công việc lại với nhau, sắp xếp chúng trong khoảng thời gian cố định và khoa học.
Ứng dụng bản đồ tư duy trong học tập
Chỉ tiếp nhận lượng kiến thức khổng lồ hàng ngày qua các con chữ là một điều “bất khả thi” với bất kỳ ai. Bản đồ tư duy sẽ công cụ hỗ trợ đắc lực cho chúng ta trong việc tiếp thu kiến thức học tập.
Nhiều nghiên cứu đã cho thấy, việc tiếp thu kiến thức qua hình ảnh trực quan thường dễ dàng hơn việc tiếp thu kiến thức qua con chữ đơn thuần.
4. 4 lợi ích khi ứng dụng sơ đồ tư duy trong cuộc sống và công việc
Việc sử dụng sơ đồ tư duy trong cuộc sống và công việc hàng ngày có thể đem lại cho bạn những lợi ích bất ngờ
Tìm ra bản chất của vấn đề
Với mindmap, bạn có thể tìm ra nguyên nhân của vấn đề mà mình không tài nào tìm ra vơi phương thức tư duy thông thường. Bản chất mọi vấn đề đều có sự liên kết chặt chẽ với nhau. Khi bạn trực quan hóa nó, tự khắc những vấn đề cốt lõi sẽ dần dần hiện ra.
Nâng cao hiệu suất làm việc
Khi nhóm các đầu công việc vào với nhau, bạn có thể thực hiện chúng theo trình tự khoa học học nhất có thể. Điều này không chỉ giúp công việc của bạn trở nên gọn gàng, tuần tự, mà còn giúp hiệu suất làm việc của bạn được cải thiện một cách đáng kể.
Tiếp thu tốt lượng kiến thức khổng lồ
Khi nhìn kiến thức với khối lượng lớn, được sắp xếp một cách lộn xộn, bạn thường có xu hướng nản không muốn tiếp thu. Khi chúng được nhóm lại, chúng trở nên đơn giản tới lạ thường. Việc mindmap lại hệ thống kiến thức giúp bạn dễ dàng tiếp nhận chúng hơn.
Phát triển tư duy sáng tạo
Thông qua những hình vẽ trực quan, chúng ta không còn bị gò bó qua những con chữ và số khô khan. Mọi việc dường như vượt xa mọi khuôn khổ cho phép. Giờ đây, bạn dễ dàng tìm cho mình những ý tưởng mới lạ, khám phá những chân trời mới qua sự liên kết của những ý tưởng lớn.
Hiện nay, trên thị trường có rất nhiều những công cụ vẽ mindmap dễ sử dụng, đa nền tảng lại hoàn toàn miễn phí với mọi người dùng. Bạn chẳng cần phải mất thời gian lôi bút giấy ra để vẽ bản đồ tư duy thủ công. Mọi việc đã có máy tính lo. Cùng Malu khám phá những công cụ hữu ích này nhé.
5. Làm chủ Mindmap bằng 8 phần mềm vẽ miễn phí
Coggle
Sau phút đăng nhập vào Coggle, bạn nhận ra rằng vẽ bản đồ tư duy chưa bao giờ đơn giản và dễ dàng đến như vậy. Template của Coggle đã chứa sẵn điểm trung tâm và các nút “cộng” để bạn thêm các “nhánh” xung quanh. Việc của bạn là chỉ cần nhấn vào nút cộng, Coggle sẽ tự động đặt đường nhánh sao cho dễ nhìn và trực quan nhất có thể.
Hơn thế nữa, bạn hoàn toàn có thể sử dụng các nút shortcut để việc tạo lập mindmap trở nên nhanh chóng và thuận tiện hơn. Để thiết lập nút tắt, bạn chỉ cần nhấn vào biểu tượng dấu hỏi màu xanh ở góc bên phải cùng màn hình.
Đối với những người có hiểu biết về cách format chữ kiểu Markdown, bạn hoàn toàn có thể nhấn mạnh nội dung các đoạn text trong Coggle bằng việc in đâm, in nghiêng, link hypertext cho đoạn văn, tùy thuộc vào mục đích sử dụng và ghi nhớ của bạn.
Hiện nay, Coggle cung cấp sản phẩm của mình hoàn toàn miễn phí trên nền tảng Web, cho các mindmap sử dụng với mục đích cá nhân. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng phiên bản cao cấp của Coogle, chỉ với $5/tháng.
Mindly
Vì giới hạn của màn hình di dộng, vẽ mindmap trên nền tảng này quả là một thử thách lớn. Bạn sẽ phải zoom hình các kiểu, kéo thả liên tục, mà hiệu quả có khi lại không được như những gì bạn mong muốn. Có một công cụ hỗ trợ vẽ bản đồ tư duy trên điện thoại mà hoàn toàn miễn phí, đó chính là Mindly.
Giống phần lớn những công cụ vẽ mindmap khác, bạn sẽ bắt đầu một file bản đồ bằng nút trung tâm. Việc còn lại của bạn là thêm nhánh, icon, thay đổi màu sắc tùy thích.
Nhưng chưa dừng lại ở đó, cứ mỗi khi bạn muốn tùy chỉnh trong một nhánh của bản đồ, Mindly sẽ tự động phóng to màn hình tới nhánh ý tưởng đó vừa tầm tay tùy chính của bạn. Bạn sẽ chẳng phải lo zoom đi zoom lại hình, hay sợ rằng kích thước font chữ không phù hợp trong quá trình đọc mindmap.
Tất nhiên, Mindly còn có phiên bản trên nền tảng desktop. Bạn hoàn toàn có thể sync nội dung mindmap trên điện thoại trực tiếp lên màn hình laptop của bạn. Điều đáng tiếc là Mindly giờ chỉ hỗ trợ macOS, chưa có app cho nền tảng Windows.
Draw.io
Draw.io là công cụ hỗ trợ bạn vẽ bất kỳ thứ gì, trong đó có cả mindmap. Chức năng kéo-thả cho phép bạn thêm hình khối, đường “nhánh” liên kết, text và hình ảnh tùy thích. Ngoài ra, bạn còn có thể thay đổi màu sắc, kết nối các điểm trung tâm với nhau, và nhiều điều khác nữa.
Đây là một công cụ giúp bạn thỏa sức tạo ra các bản mindmap theo ý muốn. Thậm chí, nó còn chẳng đòi hỏi bạn log-in tài khoản và có thể sử dụng trực tiếp qua trình duyệt web.
Với sức mạnh trực tuyến của mình, draw.io cho phép bạn chia sẻ mindmap tới mọi người, để họ xem, nhận xét và edit bản đồ của mình.
MindMup
MindMup dễ sử dụng, chỉ dùng vài thao tác đơn giản với giao diện trực quan để vẽ bản đồ tư duy. Nhưng chức năng chia sẻ và chỉnh sửa mindmap tới cộng đồng mới là tính năng nổi trội nhất của MindMup.
Thay vì yêu cầu bạn đăng nhập địa chỉ email để tạo mindmap, MindMup cho phép bạn tùy chỉnh bản đồ tư duy mà không phải thực hiện bước khai báo tài khoản. Mỗi bản đồ được lập sẽ chỉ tồn tại trong khoảng thời gian 6 tháng, nên MindMup thích hợp cho các dự án ý tưởng ngắn hạn.
MindMup hiện miễn phí cho các mindmap có dung lượng khoảng 100KB. Với dung lượng bản đồ lớn hơn, MindMup chỉ thu $2.99/tháng từ người dùng.
MindMeister
MindMeister là một công cụ vẽ mindmap hết sức thú vị. Ngoài chức năng “nhúng” video trực tiếp vào bản đồ, MindMeister còn cho phép bạn add thêm thành viên vào project để vẽ mindmap, upvote/downvote ý tưởng, hoặc để lại ý kiến góp ý.
Hiện tại, MindMeister đang miễn phí cho người dùng vẽ tối đa 3 bản đồ. Phiên bản cao cấp của MindMeister cho phép người dùng vẽ mindmap không giới hạn, cùng quyền export bản đồ ra file định dạng PDF.
Stormboard
Stormboard là một trong những công cụ vẽ mindmap tốt nhất trên thị trường. Nó cho phép bạn liên kết các ý tưởng dưới dạng giấy nhớ, thay vì các ý tưởng kiểu “nút – nhánh” truyền thống. Điều này khiến công việc vẽ bản đồ tư duy của bạn trở nên dễ dàng hơn, bớt rắc rối với các tùy chọn nút – nhánh phức tạp.
Thậm chí, bạn còn có thể mời các thành viên trong nhóm của mình tham gia sửa đổi bản đồ, mà không lo ngại họ phá bỏ 100% sơ đồ bạn đã tạo dựng từ trước đó.
Bạn được miễn phí vẽ tối đa 5 mindmap trong Stormboard. Phiên bản mở rộng cho phép bạn sử dụng những tính năng bổ sung, như liên kết bản đồ với Microsoft Office Online, export ra các định dạng file phổ biến,… Giá cho phiên bản mở rộng là $5/tháng.
SimpleMind
SimpleMind là một phần mềm mindmap thú vị, cho phép bạn thực hiện nhiều thao tác tùy chỉnh đa dạng. Thậm chí, bạn còn có thể định dạng mindmap của mình với nhiều hình thù khác nhau, như sơ đồ theo chiều dọc, theo chiều ngang, hay freeform.
Nếu bạn sử dụng app SimpleMind trên điện thoại, bạn hoàn toàn có thể thêm voice và video cho bản đồ, thuận tiện trong việc ghi nhớ và thuyết trình ý tưởng. Để sử dụng bản đồ đa nền tảng, bạn cũng có thể thêm file mindmap trên hệ thống điện toán đám mây.
Chức năng mà chỉ có SimpleMind mới có, đó chính là khả năng chuyển đổi dữ liệu file PDF thành bản đồ tư duy. Bạn có thể tiết kiệm hàng giờ chỉnh sửa bản đồ chỉ bằng 1 cú click chuột.
Hiện tại SimpleMind đang cho phép người dùng sử dụng miễn phí phần mềm với giới hạn các tính năng. Để sử dụng phiên bản không giới hạn, bạn chỉ phải bỏ ra từ $6.99/người dùng (phiên bản di động) tới $24.99/người dùng (phiên bản desktop).
LucidChart
LucidChart vốn nổi tiếng là một ứng dụng thiết lập bảng biểu số liệu. Nhưng, nó cũng là một phần mềm vẽ mindmap tốt. Cho phép chuyển bản đồ thành file quản lý dữ liệu, kiểu định dạng CSV là một trong những tính năng đặc sắc của LucidChart.
Đặc biệt hơn, nó cho phép bạn liên kết các dữ liệu có sẵn từ Google Trang tính vào bản đồ tư duy. Điều này vô cùng thuận tiện cho bạn trong việc nhập liệu, hoặc xuất dữ liệu từ mindmap ra các công cụ văn phòng khác.
LucidChart đang hoàn toàn miễn phí cho người dùng thiết lập tối đa 3 bản đồ tư duy. Phiên bản mở rộng với chỉ $4.95/tháng sẽ cho phép bạn sử dụng không giới hạn các tính năng.
Mindmap đóng vai trò rất quan trọng trong việc hình thành ý tưởng, thấu hiểu những thuật ngữ lý thuyết phức tạp, cũng như trong quá trình làm việc nhóm và ra quyết định. Trên mạng Internet có rất nhiều những công cụ vẽ mindmap khác nhau với nhiều tính năng thú vị mà hoàn toàn miễn phí. Bạn có thể thỏa sức sáng tạo mà không phải lo lắng bỏ ra quá nhiều thời gian và công sức cho việc vẽ bản đồ tư duy thông thường.
Giờ đây, bạn hoàn toàn có thể làm chủ mindmap bằng 8 phần mềm vẽ đơn giản mà hoàn toàn miễn phí.
>>> Khám phá thêm những bài viết hấp dẫn khác:
